Diện châm là phương pháp châm cứu vào các huyệt trên mặt để phòng hay chữa bệnh. Cách đây hàng ngàn năm người Trung Hoa phát hiện ra hệ thống kinh lạc trên cơ  thể.

          Kinh lạc là hệ thống đường chằng chịt trên cơ thể nối từ trong (các tạng) ra ngoài đầu các chi (kinh âm) và từ đầu các chi vào trong cơ thể (các phủ) (kinh dương). Các kinh đều qua vùng đầu mặt hoặc có liên ệ với vùng đầu mặt.

          Lạc là các đường ngang nối các kinh có liên quan giữa tạng và phủ đó. Tác dụng của hệ kinh lạc là để lưu thông khí huyết, kinh lạc cũng là đường dẫn thuốc, tà khí vào trong hay khi ta đuổi tà khí ra ngoài. Kinh lạc có tác dụng điều khiển và điều hoà hoạt động của các tạng phủ.

          Trên đường kinh có các điểm ra vào của kinh khí gọi là Huyệt. Khi công năng các tạng phủ rối loạn cũng có thể biểu hiện ra các huyệt tương ứng, ngược lại châm cứu vào các huyệt đó có tác dụng điều chỉnh lập lại hoạt động bình thường của các tạng phủ.

          Ngoài huyệt trên đường kinh người Trung Hoa cũng phát hiện trên cơ thể có nhiều huyệt khác nữa, số huyệt trên 14 đường kinh chính là: 361*2= 722 huyệt. Tổng số huyệt trên cơ thể con người khám phá ra cho tới nay là trên 1400 huyệt.

          Ngoài các huyệt trên thân thể, khi ta châm cứu vào đó gọi là thể châm thì người Trung Hoa cũng phát hiện ra những vùng đặc biệt, có các huyệt đặc biệt nó đại diện cho các tạng phủ và cơ quan trên cơ thể.

          Thí dụ: Trên loa vành tai các điểm đại diện được bác sỹ người Pháp nối lại thành 1 hình bào thai lộn ngược mang tên ông – Gọi là sơ đồ Paul Nogier. Các thầy thuốc cũng thường dùng các huyệt trên loa vành tai để tìm vị trí bệnh và châm vào đó để điều trị bệnh – gọi chung là Nhĩ châm. Ở bàn tay – bàn chân cũng có các huyệt đại diện cho các tạng phủ - khi tác động vào đó gọi là phương pháp bàn tay châm, bàn chân châm.

          Trên đầu trên mặt, trên mũi, mắt cũng có các huyệt đại diện cho các cơ quan khi ta tác động khi ta tác động vào đó gọi là Đầu châm, diện châm, tỵ châm… Giới thiệu như vậy để cách đây hàng ngàn năm con người đã rất tài giỏi, phát hiện ra huyệt vị trên cơ thể để phòng chữa bệnh cho con người cùng với việc tìm ra các vị thuốc để bảo vệ sự sống.

          Mỗi phương pháp có sở trường sở đoản, các thầy thuốc tuỳ thích mà dùng nhiều thể châm, hay nhĩ châm, đầu châm, diện châm mà có kinh nghiệm riêng trong việc linh hoạt sử dụng các huyệt để điều chỉnh sự rối loạn công năng của các tạng. Cũng  xin nói ngay hệ kinh lạc và hệ thống huyệt hoàn toàn khác với hệ thần kinh, mạch máu trên cơ thể người mà y học hiện đại phát hiện.

          Tại sao châm cứu có tác dụng trong phòng và chữa bệnh, thì nhiều nhà khoa học cố gắng chứng minh: Nào là châm cứu làm biến đổi thể dịch, tăng hồng cầu, tăng bạch cầu, tăng đường, tăng corticoid, tăng endorphine trong máu. Châm cứu điều chỉnh hoạt động của thần kinh giao cảm và phó giao cảm – Châm cứu tác động vào các cơ quan qua tiết đoạn thần kinh…Tất cả các giải thích trên đúng trong trường hợp này nhưng lại không đúng trong trường hợp khác. Theo cách giải thích của Đông y châm cứu có tác dụng là do nó có khả năng điều khí. Giải thích như vậy còn khó hiểu nhưng nó lại đúng cho mọi trường hợp. Cũng vì vậy ta hiểu giá trị của châm cứu là hữu hạn chứ không vô hạn. Nghĩa là có trường hợp dùng châm cứu được, cũng nhiều trường hợp dùng không có kết quả.

          Về Diện châm, trong “Linh khu – Ngũ sắc”  thì mặt có thể chia thành các khu vực: vùng lục phủ ngũ tạng, vùng cơ bắp…”Ngũ sắc thể hiện ra từng vùng ở má, quan sát nó nổi hay chìm để biết độ nông sâu, quan sát độ thấm mềm thì biết thành hay bại, Quan sát độ tản ra hay bó gọn vào thì biết được gần xa”. Đây cũng là phương pháp “quan sát ngoại ứng để biết nội tạng”.

          Trong học thuyết kinh lạc đã chỉ rõ: Nơi đầu mặt là nơi quan trọng nhất của toàn thân.

          Trong sách “Linh khu tà khí tạng phủ bệnh hình” viết: “12 kinh mạch, 365 lạc, khí huyết của nó đều từ mặt đi xuống khoang mũi. Tông khí của nó đi từ trên mũi xuống khíu…Bởi vậy sự biến hoá bệnh lý của các chi khớp, tạng phủ đều phản ảnh ra ở 1 khu vực nhất định trên mặt. Mũi ở giữa mặt, xưa gọi là Minh  Đường trong “Linh khu – Ngũ sắc” có ghi: “Ngũ sắc độc quyết ở Minh Đường”, “Mũi ở giữa mặt là đường vận hành khí huyết của toàn thân”.

          Có 7 huyệt chính giữa trán, mũi, môi trên. 17 huyệt đôi ở mũi, mắt, cạnh miệng, vùng gò má, mang tai.

          Huyệt được gọi tên theo vùng – Thí dụ:

- Huyệt đầu mặt: Nằm ở giữa trán, trên 1/3 từ lông mày đến chân tóc.

- Họng: Nằm ở 1/3 phía dưới từ giữa lông mày đến chân tóc.

- Phế: nằm ở điểm giữa đường nối đầu trong 2 cung lâu mày.

- Tâm: Nằm ở chỗ dưới cùng xương sống mũi.

- Can: Nằm ở phía dưới điểm cao nhất xương sống mũi.

- Tỳ: Nằm trên chỗ cao nhất của sống mũi.

- Tử cung – bàng quang: Nằm trên 1/3 trên rãnh nhân trung.

- Đởm: Nằm ở vùng phía dưới cạnh ngoài sống mũi.

- Vị: Nằm ở vùng liền cánh mũi…

- Tiểu trường, đại trường, vai, cánh tay nằm ở vùng gò má.

- Tay: Nằm phía dưới đằng sau xương quyền (gò má)

- Thận: Nằm ở điểm gặp nhau khi nối 2 đường – 1 đường từ thái dương xuống – 1 đường kẻ từ chân cánh mũi ra.

- Tiếng nói: Trùng với huyệt Thính cung – nằm phía trước nhĩ bình.

- Đùi: Nằm 1/3 trên đường giữa dái tai và góc cổ dưới.

          Nguyên tắc chon huyệt để phòng chữa bệnh:

- Dựa vào chẩn đoán bệnh ở cơ quan, tạng phủ nào?

- Căn cứ vào điểm phản ứng trên mặt (đỏ, tái, đau nhức…)

- Cũng có thể biện chứng luận trị theo mối quan hệ tạng phủ trong ngũ hành tương sinh và tương khắc.

          Tóm lại Diện châm là từ thời xa xưa con người đã khám phá ra các huyệt nằm trên mặt, các huyệt này đại diện cho 1 vùng hay 1 chức năng nhất định của cơ thể.